خداشناسی

1ـ معنای عام توحید عبارت است از مطلق خداشناسی، اعم از اثبات وجود، صفات و افعال خداوند. این معنا عام ترین معنای توحید است و منظور از آن خداشناسی به معنای عام کلمه است.

2ـ معنای خاص توحید به بحث اثبات خدا و صفات خدا اختصاص دارد؛ یعنی به افعال خدا و عدل الهی نمی‌پردازد.

همینطور معاد، معاد هم فعل و پاداش و جزای خدا است. همهٔ معارف دین، حتی معارف عملی، بر محور توحید است. عبادات برای به دست آوردن رضای خدا است. اگر ما خدا را از منظومهٔ معارف دینی حذف کنیم هیچ چیزی باقی نمی‌ماند چون تمامی اعتقادات به خدا وابسته است و تمامی اعمال، رفتار و عبادات همه برای خدا است و از سوی خدا نازل شده و انجام آن هم به نیت تقرب و قربه إلی الله است.

نکتهٔ چهارم در اهمیت خداشناسی این است که خداشناسی بالاترین آرامش و لذت را به انسان می‌بخشد. قرآن کریم هدایت شوندگان را کسانی می‌داند که به خدا ایمان آورده‌اند و دل آنها به یاد خدا آرام می‌گیرد. بعد از بیان این مطلب، می‌فرماید:

أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ

آگاه باشید که فقط با یاد خدا دلها آرامش می‌یابد.