خداشناسی از منظر امام علی (ع)

امام علی(ع) در خطبه 49 نهج البلاغه می فرماید: «ستایش مخصوص خداوندى است که از اسرار پنهانی ها آگاه است و نشانه‏ هاى واضح‏ و روشن، بر هستى او دلالت مى‏ کنند، هرگز در برابر چشم بینایان آشکار نمى‏ شود، ولى نه‏ چشم کسى که وى را ندیده انکارش تواند کرد و نه قلب کسى که او را نشناخته مشاهده‏ اش‏ تواند نمود. در علو رتبه بر همه پیشى گرفته،پس، از او برتر چیزى نتواند بود و آن چنان نزدیک است که چیزى از او نزدیکتر نیست‏. مرتبه بلندش او را از مخلوقاتش دور نکرده و نزدیکیش با خلق او را با آنها مساوى‏ قرار نداده است. عقول را بر کنه صفات خویش آگاه نساخته اما آنها را از معرفت و شناسائى خود بازنداشته است،هم اوست که گواهى نشانه‏ هاى هستى، دلهاى منکران را بر اقرار به وجودش‏ وا داشته و بسیار برتر است از گفتار آنان که وى را به مخلوقات تشبیه کنند و یا انکارش نمایند.

در نهج البلاغه وصف خداوند بسیار آمده است. جایی "ذعلب یمانی" از حضرت می‌پرسد: «آیا پروردگارت را می‌بینی؟» و حضرت می‌فرماید: «آیا چیزی را که نمی‌بینم می‌پرستم؟» و ده‌ها و صدها خطبه، نامه و سخن قصار از ایشان هست که بهترین راه‌های خداشناسی را به ما آموخته‌اند. امیرمؤمنان علی(ع) در این باره می‌فرمایند: «معرفة الله سبحانه، اعلی المعارف؛ شناختن خدای پاک و منزه، والاترین معرفت‌هاست». ایشان در تعبیر دیگر می‌فرمایند: «العلم بالله، افضل العلمین: خداشناسی با فضلیت‌ترین علم است.»