امام رضا (ع)

علی بن موسی بن جعفر (ع) معروف به امام رضا

زادهٔ ۱۱ ذی‌قعدهٔ ۱۴۸ هجری قمری 

۲۹ دسامبر ۷۶۵ میلادی – درگذشتهٔ آخر صفر ۲۰۳ هجری قمری / ۵ سپتامبر ۸۱۸ میلادی)

القاب وی، شاه خراسان است

حضرت ثامن الحجج (ع) در 11 ذی القعده الحرام سال 148 هجری قمری در مدینه منوره دیده به جهان گشودند. از قول مادر گرامی ایشان نقل شده است که : " هنگامی که به حضرتش حامله شدم ، به هیچ وجه ، ثقل حمل را در خود حس نمی کردم و وقتی به خواب میرفتم ، صدای تسبیح و تمجید حق تعالی و ذکر « لا اله الا الله » را از شکم خود می شنیدم ، اما چون بیدار می شدم ، دیگر صدایی به گوش نمی رسید. هنگامی که وضع حمل انجام شد، نوزاد دو دستش را به زمین نهاد و سرش را به سوی آسمان بلند کرد و لبانش را تکان می داد ، گویی چیزی می گفت. "

غریب الغرباء ، شمس الشموس ، معین الضعفاء ، ضامن آهو ، صابر ، رضى ، وفى ، فاضل ، صدیق و ... از جمله دیگر القاب متعدد هشتمین امام شیعیان جهان است.

تمام تلاش دستگاه حاکم بر این بود که به هر شکل ممکن شخصیت امام رضا علیه السلام را در نظر مردم پایین آورد و علاوه بر سرپوش گذاردن بر محاسن اخلاقی و مراتب علمی حضرت به شایعاتی دروغین علیه او در جامعه بپردازند تا بدین وسیله امام علیه السلام را ترور شخصیت کرده باشند.

امام رضا علیه‌السلام

امام فرمودند : "دوست هرکس عقل اوست و دشمن هرکس جهل و نادانی و حماقت است".

امام فرمودند :" مهرورزی و دوستی با مردم نصف عقل است".

نام ایشان (على ) است، ولى بر اساس شیوه اى که در میان اعراب مرسوم است، به وى (ابوالحسن) مى گفتند. این گونه اسمها را (کنیه) مى نامند. علاوه بر نام و کنیه، گاه عنوان دیگرى نیز به افراد مى دهند که آن را (لقب) مى گویند. امام هشتم داراى لقب هاى متعددى است. از جمله معروف ترین این القاب، (رضا)، (عالم آل محمد)، (غریب الغرباء)، (شمس الشموس) و (معین الضعفاء) است. نامیدن هر فرد به این نامها، یعنى اسم، کنیه و لقب دلیل خاصى دارد. گفته اند که وى را به این جهت (رضا) لقب داده اند که خدا از او راضى است.

امام رضا(ع) جایگاه علمى ویژه اى داشت. او از دانشى سرشار بهره مند بود و این برجستگى علمى او در رویارویى با دانشمندان ادیان و مذاهب دیگر، بهتر آشکار مى شد. جلسات و محافلى که علما و دانشمندان مختلف گرد هم مى آمدند و به بیان دیدگاهها و نظرات خویش مى پرداختند، در آن زمان رونق خاصى داشت. حاکمان آن عصر، گاه براى جلوه دادن شکوه دربار خویش، گاه به منظور گرایش دانشمندان به دربار، و زمانى براى این که بر عقیده کسى چیره شوند، در کنار مجالس دیگر، به برگزار کردن نشستهاى علمى نیز مى پرداختند. این محافل که به جلسات (مناظره) معروف بود، بهترین مکان براى ابراز شایستگى هاى علمى افراد به شمار مى رفت.

سراج به معنی چراغ بوده و این لقب به معنای چراغ هدایت است، یعنی امام(ع) چراغ خدا بوده و گمراهان را راهنمایی و سرگشتگان را به راه راست هدایت می‌کند. هشتمین خورشید امامت از آن جهت سراج الله لقب گرفته که محبان و ارادتمندان حضرتش با سپردن دست خویش به ایشان به سر منزل مقصود می‌ رسند. پیامبر(ص) فقط راه و مسیر را نشان می‌ دهد، اما امام معصوم(ع) باید دست مردم را بگیرد، در جاده زندگی ببرد و به مقصد برساند، از همین امام معصوم سراج و چراغ هدایت خداوند برای بندگان است.

رئوف به معنای بسیار مهربان بوده و کسی که در مهربانی سرآمد است، دلسوز است، یعنی فرد دلسوز نمی ‌تواند ببیند به کسی رنج و سختی برسد و از درد دیگران ناراحت می ‌شود و حتی ممکن است ایثار کند و دیگری را بر خود ترجیح دهد که این ‌ها همه در صفت رأفت نهفته است.

۱. غریب کسی است که از وطن خود دور افتاده باشد. بنابراین این وصف شامل امام رضا(علیه السلام)نیز می ‌شود که مجبور شدند شهر مدینه را به تنهایی ترک کنند.

امام رضا(ع) همچون پدران خود از شخصیتی ملکوتی و محبوبیتی فراگیر برخوردار بود و همین امر نیز موجب خشم و وحشت دشمنان و عامل اجرای توطئه های بسیار بر ضد ایشان بود که در نهایت به شهادت آن حضرت منجر شد.

در مرام و مسلک امام رضا (ع)، برخورد مسلمانان با غیرمسلمانان باید مبتنی بر اخلاق انسانی، احترام و مهرورزی، مدارا و تسامح دینی، آزادی فکر و بیان، مخاطب شناسی و آشنایی با زبان و متون مقدس دیگر ادیان و همزیستی مسالمت آمیز باشد.

امام رضا علیه‌السلام

نام: على

کنیه: ابوالحسن (چون کنیه امام موسى کاظم (ع) نیز ابوالحسن است، به امام رضا(ع) ابوالحسن ثانى نیز گفته مى‏شود).

القاب: رضا، صابر، رضى، وفى، فاضل و صدیق.

از میان لقب‏هاى فوق، «رضا» شهرت بیشترى دارد. علت این که آن حضرت را «رضا» نامیده‏اند، این است که پسندیده خدا در آسمان و مورد خشنودى رسول خدا(ص) و ائمه اطهار (ع) در زمین بوده و دوستان و دشمنان به اتفاق از وى خشنود و راضى بودند.

تاریخ تولد: یازدهم ذیقعده سال 148 هجرى

محل تولد: مدینه مشرفه، در سرزمین حجاز (عربستان سعودى کنونى)

نسب پدرى: ابوالحسن، موسى بن جعفر بن محمد بن على بن حسین بن على‏بن ابى‏طالب(ع)

نام مادر: نجمه. نام‏هاى دیگرى نیز براى او نقل شده است؛ مانند: تکتم، اروى، سکن، ام البنین، شقرا، خیزران، سمانه، صقر و طاهره

خصوصیات اخلاقی و زهد و تقوای آن حضرت به گونه ای بود که حتی دشمنان خویش را نیز شیفته و مجذوب خود کرده بود. با مردم در نهایت ادب تواضع و مهربانی رفتار می کرد و هیچ گاه خود را از مردم جدا نمی نمود.

مردی از اهالی بلخ می گوید:" در سفر خراسان با امام رضا( علیه السلام) همراه بودم. روزی سفره گسترده بودند و امام همه خدمتگذران حتی سیاهان را بر آن سفره نشاند تا همراه ایشان غذا بخورند. من به امام عرض کردم:" فدایت شوم بهتر است اینان بر سفره ای جداگانه بنشینند".امام فرمود:" ساکت باش, پروردگار همه یکی است. پدر و مادر همه یکی است و پاداش هم به اعمال است". 

حدیث امام رضا (ع)

مَا التَقَتْ فِئَتانِ قَطُّ إِلاّ نُصِرَ أَعْظَمُهُما عَفْوً 

هرگز دو گروه با هم روبه رو نمىشوند، مگر این که نصرت و پیروزى با گروهى است که عفو و بخشش بیشترى داشته باشد.

حدیث امام رضا (ع)

أَلاْیمانُ أَرْبَعَةُ أَرْکان: أَلتَّوَکُّلُ عَلَى اللّهِ، وَ الرِّضا بِقَضاءِ اللّهِ وَ التَّسْلیمُ لاَِمْرِاللّهِ، وَ التَّفْویضُ إِلَى اللّهِ 

ایمان چهار رکن دارد: 1ـ توکّل بر خدا 2ـ رضا به قضاى خدا 3ـ تسلیم به امر خدا4ـ واگذاشتن کار به خدا.